Deprem Nedir?

📌 1. Deprem Nedir?

🌍 Tanım ve Temel Bilgiler

Deprem; yer kabuğundaki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan sarsıntılardır. Yer altında biriken gerilimin aniden boşalmasıyla oluşan bu titreşimler, sismik dalgalar şeklinde yeryüzüne ulaşır. Depremler, doğal afetler arasında en yıkıcı ve öngörülmesi en zor olanlardan biridir.

🧭 Depremin Oluşum Nedenleri

• Tektonik Plaka Hareketleri: Yerkabuğu, tıpkı yapboz parçaları gibi büyük plakalardan oluşur. Bu plakaların birbirine çarpması, ayrılması veya birbirinin altına dalması sonucu gerilim oluşur ve bu gerilim bir noktada kırılarak depreme neden olur.
• Fay Hatları: Plakalar arasındaki sınır çizgilerine fay hattı denir. Bu bölgelerde sık sık depremler yaşanır.
• Volkanik Faaliyetler: Bazı depremler, aktif volkanların patlaması ya da magma hareketleri nedeniyle oluşur.
• İnsan Kaynaklı Depremler: Baraj inşası, maden çalışmaları ve yeraltı suyu çekimleri gibi insan faaliyetleri de küçük depremlere yol açabilir.

📏 Depremin Ölçülmesi

Depremler, şiddet ve büyüklük olarak iki farklı kavramla değerlendirilir:

• Büyüklük (Magnitude): Depremin merkezinde açığa çıkan enerjiyi belirtir. Genellikle Richter Ölçeği veya Moment Magnitüd Ölçeği (Mw) ile ölçülür.
• Şiddet (Intensity): Depremin insanlar ve yapılar üzerindeki etkisini belirtir. Türkiye'de genellikle MSK ya da Mercalli ölçeği kullanılır.

📌 Türkiye ve Deprem Gerçeği

Türkiye, dünyanın en aktif deprem kuşaklarından biri olan Alp-Himalaya Deprem Kuşağı üzerinde yer alır. Özellikle Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF), Doğu Anadolu Fay Hattı (DAF) ve Batı Anadolu'daki fay zonları ciddi risk taşır.

🇹🇷 Türkiye'de Yaşanmış Büyük Depremler

• 1999 Gölcük Depremi (Mw 7.4): 17 Ağustos’ta meydana gelen depremde 18.000’den fazla kişi hayatını kaybetti.
• 2020 İzmir Depremi (Mw 6.6): 114 kişi hayatını kaybetti, çok sayıda bina yıkıldı.
• 2023 Kahramanmaraş Depremleri (Mw 7.7 ve 7.6): Türkiye tarihinin en yıkıcı depremlerinden biri oldu, 50.000'den fazla kişi hayatını kaybetti.